بازپژوهی ضرب زنان در آیۀ 34 سورۀ نساء

نویسندگان

  • زهرا بشارتی دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی.
چکیده مقاله:

مشهورترین دیدگاه، پیرامون «ضرب» مطرح شده در آیۀ: 34/ نساء، کتک‌زدن زنان و با قدری تخفیف، زدن ایشان با چوب مسواک است؛ اما باتوجه به: «بسیاری از عمومات فقهی و اخلاقی»، «توصیه­های قرآن نسبت به رفتار معروف با همسران» و لحاظ: «موارد استعمال ماده ضرب در دیگر آیات قرآن، سنت پیامبر و کاربرد آن در زبان عرب (به ویژه بدون حرف اضافه)»، کتک‌زدن همسران را نباید از مصادیق ضرب در جمله: «اضربوهن» دانست؛ زیرا با دقت در منابع روایی و لغت­نامه­ها، احتمال دیگری نیز در مفهوم آیه قابل ارایه ­است و آن، این­که مراد از ضرب زنان، واکنش عملی (چه بسا ملایم) به منظور ابراز نگرانی شوهر نسبت به آیندۀ زندگی مشترک، برای بازگرداندن آرامش میان ایشان است. این واکنش می­تواند مصادیق احتمالی، چون: تغییر در رفتار به ویژه سخت­گیری در نفقه (آن­سان که در روایات تصریح شده است) داشته باشد که با در نظر گرفتن شرایط از سوی شوهر قابل اعمال است. هم­چنین توجه به مفهوم «سواک» به‌کار رفته در منابع حدیثی، می‌تواند مؤیدی دیگر برای واکنش عملی (ملایم) محسوب شود.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی سیر تطور فهمِ آیۀ 34 سورۀ نساء

در قرآن کریم، زنان از‏نظر رتبۀ انسانی، همشأن مردان شمرده شده‏اند و حقوقی عادلانه برایشان در‏نظر گرفته شده است؛ با این حال، مفسران گذشته در‏فهم برخی آیات ناظر به حقوق، و روابط اجتماعی و خانوادگی زنان، برداشت‌هایی متناسب با وضع زمان خود به‏دست داده‏اند که بر‏خلاف نگرش قرآنی و نامتناسب با وضع کنونی زنان است؛ از این روی، نقد و بررسی این نظر‏ها با توجه به برداشت‌های معتبر امروزی، ضروری می‌نماید. یک...

متن کامل

نقد نظریه نسخ تمهیدی در تفسیر معنای ضرب در آیه 34 سوره نساء

در آیه 34 سوره نساء یکی از راهکارهای مقابله با نشوز زنانی که وظایف زناشویی خود را ترک کرده‌اند، «ضرب» معرفی شده است (واضْرِبُوهُنَّ). پژوهشگران قرآنی دیدگاه‌ها و آراء متفاوتی در تفسیر و معنای آن مطرح کرده‌اند که یکی از این آراء، دیدگاه نسخ تمهیدی آیه می‌باشد که توسط آیت‌الله معرفت ابداع شده است. بر اساس این نظریه، دستور به ضرب و تنبیه بدنی زنان در این آیه، از ابتدا مراد جدی خداوند نبوده، بلکه هدف از ...

متن کامل

تأملاتی چند در آیة 34 سورة نساء

نگارنده بر آنست تا به دیدگاهها و نظریات مختلف علما راجع به آیة 34 سورة نساء که بسیار بحث برانگیز است، بپردازد. بدین ترتیب، ابتدا کلمة نشوز را تعریف کرده و سپس به بررسی آیة مذکور می‌پردازد تا جلوی بسیاری از سوء تعبیرها و بزرگنمایی‌هایی که راجع به کتک زدن زن در این آیه آمده، گرفته شود.

متن کامل

تطور دیدگاه ها در تفسیر آیه 34 سوره نساء

کی از آیات قرآنی که پرسش های جدی به همراه دارد، آیه 34 از سوره نساء و مربوط به تنبیه بدنی زنان می باشد. مفسران قرآن از دوره نخست به تفسیر و توجیه و بیان فلسفه و علل این حکم اهتمام داشته اند.    برخی از این تفسیر با اذعان بر دایر بودن حکم به تبیین چرایی آن رو کرده اند ولی طبق برخی از تفاسیر حکم آیه منوط به شرایط فرهنگی و اجتماعی خاص شده است. در این مقاله هفت دیدگاه پیرامون این آیه گزارش و تحلیل...

متن کامل

تحلیل گفتمان تفاوت‌های جنسیتی در تفاسیر آیه 34 سوره نساء

یکی از آیات بحث‌برانگیز در میان مسلمانان معاصر آیه ۳۴ سوره مبارکه نساء بوده است. در این آیه قوامیت مردان بر زنان، نظام نفقه و تمکین و مراحل اصلاحی در صورت نشوز زن تثبیت شده است. در این مقاله با سیری در تاریخ تفسیر آیه خواهیم دید که تفسیر آن در دوران مدرن تحول یافته است. با تحلیل گفتمان تفاسیر به این نتیجه می‌رسیم که در تفاسیر پیشامدرن نظام رتبه‌بندی تکوینی بین مرد و زن حاکم بود، در حالی که در ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 53  شماره 1

صفحات  125- 144

تاریخ انتشار 2020-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023